قبل از اینکه خوردگی بتن را توضیح دهیم، باید بدانیم بتن چیست؟ بتن یک ماده مرکب از آب، سیمان، ماسه و سنگدانه است که به دلیل استحکام مناسب، تطبیق پذیری و هزینۀ نسبتا کم، به طور گسترده در ساخت و ساز استفاده می‌شود. خوردگی بتن به تخریب بتن در اثر قرار گرفتن در معرض برخی مواد خورنده مانند ترکیبات گوگردی اشاره دارد. اگرچه خوردگی بتن می‌تواند توسط عوامل دیگری مانند آب شور یا اسیدی، میکروب‌ها، کلریدها، نیترات‌ها یا فلوریدها نیز ایجاد شود. خوردگی بتن یک مشکل رایج است که بر دوام و طول عمر سازه‌ها و زیرساخت‌های بتنی تأثیر می‌گذارد. این فرآیند، یک فرایند پیچیده‌ ایست که تحت تأثیر عوامل متعدد داخلی و خارجی قرار می‌گیرد. برخی از عوامل کلیدی موثر در خوردگی در سازه‌های بتنی در ادامه آمده است.

1.نسبت آب به سیمان

نسبت آب به سیمان نقشی حیاتی در تعیین مقاومت و دوام بتن دارد. نسبت آب به سیمان بیش از حد می‌تواند منجر به افزایش نفوذپذیری بتن شود و آن را در برابر نفوذ آب و در نتیجه خوردگی مستعدتر کند. آب اضافی می‌تواند باعث ورود عوامل خورنده مانند یون‌های کلرید شود و با رسیدن به فولاد تقویت کننده، روند خوردگی را تسریع بخشد. از این رو حفظ نسبت آب به سیمان مناسب برای به حداقل رساندن خطر خوردگی ضروری است.

2.جمع شدگی

 در فرایند پخت بتن، به دلیل تبخیر آب، تحت فرآیند انقباض قرار می‌گیرد. این انقباض می‌تواند منجر به ایجاد ترک در بتن شود و مسیرهایی را برای رسیدن عوامل خورنده به فولاد تقویت کننده فراهم کند.  ترک‌ها نه تنها یکپارچگی سازه را به خطر می‌اندازند، بلکه ساختار را ضعیف می‌کنند و شروع و گسترش خوردگی را آسان‌تر می‌نمایند.

3.کیفیت مواد

کیفیت مصالح به کار رفته در ساخت بتن به طور مستقیم بر مقاومت آن در برابر خوردگی تأثیر می‌گذارد. سنگدانه‌های با کیفیت پایین یا تقویت کننده‌های فولادی با مقاومت پایین در برابر خوردگی، می‌توانند شروع خوردگی را تسریع بخشند.

4. نفوذپذیری بتن

 نفوذپذیری به معنای توانایی آب و سایر مواد برای عبور از بتن است. بتن با نفوذپذیری بالا به عوامل خورنده اجازه نفوذ و رسیدن به فولاد تقویت‌کننده را می‌دهد و خوردگی را تسریع می‌کند. طراحی مناسب و استفاده از مواد افزودنی می‌تواند به کاهش نفوذپذیری بتن و افزایش دوام آن کمک کند.

5.رطوبت

رطوبت یک عامل مهم در فرآیند خوردگی است. مناطقی که رطوبت بالایی دارند یا در معرض آب قرار می‌گیرند،  در برابر خوردگی آسیب پذیرتر هستند. رطوبت، محیطی را ایجاد می‌کند که در آن عوامل خورنده می‌توانند با فولاد تقویت کننده واکنش نشان داده و به مرور شروع به خوردگی کنند.

6.مقاومت بتن

 با وجود اینکه بتن به طور ذاتی قوی است، عواملی مانند طراحی ضعیف، نسبت‌های نامناسب اختلاط، عدم پخت مناسب و قرارگیری نادرست می‌تواند بر مقاومت آن تأثیر منفی بگذارد. بتن ضعیف‌تر بیشتر در معرض آسیب، ترک و در نهایت خوردگی است.

علائم خوردگی بتن

چندین علامت می‌تواند نشان دهنده خوردگی بتن باشد. یکی از نشانه‌های رایج ظاهر شدن ترک‌ها یا سوراخ شدن روی سطح بتن است. این عیوب می‌تواند بتن را ضعیف کرده و آن را مستعد آسیب بیشتر کند. علامت دیگر پوسته پوسته شدن سطح بتن است. پوسته پوسته شدن معمولاً به دلیل انبساط مواد به وجود آمده در اثر خوردگی در داخل بتن است که می‌تواند باعث شکسته شدن سطح شود. همچنین ممکن است بر یکپارچگی ساختار ساختمان یا سایر سازه‌ها تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، ممکن است منجر به شکست تقویت‌کننده‌های فولادی شود که می‌تواند باعث ریزش یا تغییر شکل بتن شود.

اگر بتن قبلاً آسیب دیده باشد، چندین گزینه برای تعمیر وجود دارد. یکی از گزینه‌ها شامل پر کردن ترک‌ها است. گزینه دیگر لایه برداری مجدد است که شامل اعمال یک لایه بتنی جدید بر روی ناحیه آسیب دیده است. در موارد شدیدتر، حذف و جایگزینی بتن آسیب دیده ممکن است ضروری باشد .در هر صورت، رسیدگی به خوردگی بتن در اسرع وقت برای جلوگیری از آسیب بیشتر و اطمینان از ایمنی و یکپارچگی سازه ضروری است.

با توجه به موارد ذکر شده برای جلوگیری از خوردگی بتن، ترکیبی از شیوه‌های ساخت و ساز صحیح، انتخاب استراتژیک مصالح و نگهداری و رسیدگی مداوم لازم است. با انجام اقدامات پیشگیرانه، می‌توانیم سازه‌های بتنی خود را در مقابل اثرات مخرب خوردگی محافظت کنیم

منبع:      ultratechcement.com